Alkol ve Sorunları

alkol ve sorunları

Bu site Doç. Dr. Kültegin Ögel tarafından hazırlanmıştır

Bırakma konusunda sık sorulan sorulara yanıtlar

Alkol bağımlısı olanlar tedavi olabilir mi?

Evet, alkol bağımlısı olan kişiler tedavi olabilir. Özellikle tedavi ilkelerini yerine getiren kişilerde alkolü bırakma oranı çok yüksektir. Tedavi sadece kişinin alkolü bırakmasını değil, sosyal yaşamına geri dönmesini ve yaşamını sağlıklı biçimde sürdürebilmesini de içerir. Bu ise alkolsüz yaşam tarzının inşa edilmesi ile mümkün olmaktadır. Alkolizm tedavi olabilen bir hastalıktır.

Alkolizm tedavisinde neler uygulanmaktadır?

Alkolde, bağımlılık tedavisi uzun sürelidir. Kişinin tedavide kaldığı süre arttıkça, tedavinin başarılı olma ihtimali artar. Tedavinin süresi kişiden kişiye değişir.

Kişinin 6 ay alkol kullanmamasına tıbbi literatürde “kısmi düzelme” adı verilmektedir. Bu nedenle tedavinin aralıklı da olsa en az 6 ay sürmesinde yarar vardır. Ancak tedavi süreci bir yıl kadar deam etmelidir. Bir yılın sonunda da gerekli durumlarda tedaviye devam edilmesi gerektiği bildirilmektedir. Bağımlılıkta tedavinin ömür boyu sürmesi gerektiğini ileri süren çalışmalarda vardır.

Öncelikle kişi başvurduğu zaman bedeninin alkolden arındırılması gerekir. Buna detoksifikasyon adı verilir. Alkol bırakıldığında ciddi yoksunluk belirtileri ortaya çıkacağı için tıbbi bir tedavinin uygulanmasını gerekli kılar.

Tek başına ilaç tedavisi yeterli değildir. Kişinin kendisini tanıması, alkolü kullanma davranışını öğrenmesi, alkol kullanma nedenlerini anlaması, tekrar başlamaması için neler yapması gerektiğini öğrenmesi sağlanır. Bu amaçla bireysel ve grup terapileri yararlı olmaktadır. Ailenin ve bağımlı kişinin eğitimi de tedavinin içinde yer almaktadır. Tedavi süresi uzadıkça başarı şansı artar.

Alkol sorunlarının tedavisinde başarıyı artıran faktörler nelerdir?

Bağımlılık tedavisindeki başarı kişiye, çevreye ve yönteme göre değişkenlik gösterir. Tedavide başarıyı artıran faktörlerden en önemlisi kişinin istekli ve kararlı olmasıdır. Bağımlı kendini değiştirmeye çalışırken, ailesi de değişimlere uğramayı kabul etmelidir. Bu noktada ailenin desteği önemlidir.

Uzun süreli tedavide olmak, başarı şansını artırmaktadır. Eğer kişi kendisinin bağımlı olduğunu unutmaz, tedaviye uyum gösterir ve yarıda bırakmazsa başarılı olma şansı yüksektir.

Kişi yardım almadan alkolden kurtulabilir mi?

Alkol bağımlılığı beyinde değişiklikler yaratır. Bu biyolojik değişiklikler, kişinin çevresi, psikolojisi ve sosyal sorunları ile etkileşir. Tedavi ise değişimin gerçekleşmesi ile mümkün olmaktadır. Değişimin hangi alanlarda olması gerektiği, riskli durumların belirlenmesi ve buna karşı önlemlerin geliştirilmesi, yeni davranış modellerinin benimsenmesi ancak belli bazı yardımların alınması ile mümkün olmaktadır. Bu nedenle kişinin profesyonel destek alması iyileşme şansını artırır.

Tedavide ilaçların yararı ne kadardır?

Bağımlılıkta kullanılan ilaçların çoğunluğu, doğrudan bırakmaya yönelik değildir. İlaçlar büyük oranda kullanılan alkol kesildiği zaman ortaya çıkan yoksunluk belirtilerini gidermek amacıyla kullanılmaktadır.

Yatarak mı, ayaktan tedavi mi?

Tedavinin türü kişiden kişiye değişir. Genel olarak ayaktan tedavi daha yararlıdır. Bunun en önemli nedeni kişinin kendi yaşamını değiştirmeden, bulunduğu çevre ve koşullar içinde alkol kullanmamayı öğrenmesidir.

Ancak kişi kendisini alkolden uzak tutamıyor, arkadaş çevresinin baskısına karşı koyamıyorsa, bu durumda izole edilmesi yani hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi yararlı olacaktır.

Detoksifikasyon (arındırma) nedir?

Detoksifikasyon tıbbi bir dönemdir. Kullanılan alkolün bırakıldıktan sonra ortaya çıkan yoksunluk belirtilerinin kaldırılmasını hedefler. Yoksunluk belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye de değişebilir. Alkol kullanımı sırasında bedenin kurduğu denge, alkol bırakıldıktan sonra yeni bir denge oluşturmaya çalışır. İşte bu dönemde önemli bedensel sorunlar yaşanabilir. Bu bedensel belirtileri gidermek için tıbbi müdahaleler gerekir.

Detoksifikasyon süreci tek başına tedavi değildir. Detoksifikasyon aşamasını takiben terapi ve rehabilitasyon sürecinin başlaması, iyilik sürecini uzatacaktır. Sadece arınma tedavisi ile tedavi tamamlanmış olmaz. Arınma alkolün vücuttan temizlenme sürecidir ve tedavinin sadece başlangıcıdır. Arınmadan sonra kişinin kendisini tanıması, alkolü kullanma davranışıyla başa çıkmasını öğrenmesi, alkol kullanma nedenlerinin üstesinden gelmesi, tekrar başlamaması için neler yapması gerektiğini öğrenmesi gerekir. Tedavi süresi uzadıkça başarı şansı artar.

Alkolde bağımlılık terapisi nedir?

Alkol bağımlılığında terapi;

Kişinin kendini tanıması, anlaması ve kendini değerlendirme yetisini kazanmasını,
Alkol kullanmaya başlama nedenlerinin araştırılmasını ve bununla ilgili etkenlerin ortadan kaldırılmaya çalışılmasını (kişilik sorunları, güvensizlik vb),
Alkolün kendisinde yarattığı etkileri tanımasını,
Tekrar alkol kullanmaya başlamasının engellenmesi için gerekli bilgileri ve yetileri kazanmasını,
Altta yatan veya eşlik eden ruhsal sorunların tedavisini,
Dış dünyaya karşı kendisini hazırlamasını sağlamaya yöneliktir.

Bu amaçla uygulanan bireysel ve grup terapilerinin bağımlılığın tedavisinde yeri büyük olmaktadır.

Tekrar alkol kullanmaya başlama şansı ne kadar?

Bağımlılık yineleyen bir hastalıktır. Genelde alkol kullananların birden fazla tedavi girişimleri vardır. Tedavi girişimi sayısı arttıkça, tedavi şansının azalmadığı bilinmektedir. Bu nedenle, birkaç kez başarısız tedavi girişimi kişiyi ve çevresini karamsar kılmamalıdır. Her yeniden kullanmaya başlama, aslında kişi için öğretici bir süreç olarak görülmelidir. Eğer bu tekrarlardan kişi bir şeyler öğrenebilirse, bir daha ki sefere yeniden başlamaması için gerekli önlemleri alabilir. Alkolü bıraktıktan sonraki ilk aylarda tekrar kullanmaya başlama riski daha yüksektir. Bu nedenle, özellikle ilk bir yıl içinde kişinin tedavilere devam etmesi büyük önem taşır.

Alkolü tamamen bırakmam mı gerekir?

Eğer bağımlıysanız, kullandığınız alkolü tamamen bırakmak gerekir. Bağımlı olan kişilerde kullanılan alkolü azaltmak mümkün değildir. Tabi ki bunu deneyebilirsiniz, ancak tüm araştırmalar bağımlı kişilerin kullandıkları alkolü bırakmadıkları azalttıkları zaman, tekrar eskisi gibi kullanmaya başladıklarını göstermektedir.

Alkol kullanan arkadaşlarımla görüşebilir miyim?

Alkol kullanan arkadaşlardan uzak durmak şarttır. Bu arkadaşlarınızdan uzaklaşmadığınız ve yeni arkadaşlıklar edinmediğiniz sürece alkol kullanımına tekrar başlamak kaçınılmazdır.

Meyhaneye gidip içmesem olmaz mı?

Alkolün bulunduğu ortamlara girmemek gerekir. Alkol bulunan ortamlarda bulunduğunuz sürece dayanamaz ve bunları kullanmaya başlarsınız. İlk bir kaç sefer kullanmadan durabilirsiniz ancak bir süre sonra karşı koyamazsınız.

Bir kere bile olsa denememek gerekir. Hep bir kere denemek istenir. Ancak hep bir kerenin arkasından diğer kullanımlar gelir. Kendinizi aldatmayın!

Stresin alkolle ilişkisi ne?

Stresle başa çıkmayı öğrenmek gerekir. Stres her an yeniden alkolle kullanmanıza yol açabilir. Bu nedenle stresle başa çıkmayı öğrenmelisiniz.

Alkolü bırakmak için temel şartlar nedir?

Acil durumlar için önceden planlama yapmak gerekir. Kişinin canı bazen aniden alkol isteyebilir. Buna acil durum diyebiliriz. Acil durumlarda önceden plan yapmadıysanız, o an bir plan yapmak zor olabilir. Bu nedenle en az üç alternatif planınız olsun.

Hayatınızda boş zaman bırakmamak gerekir. Hayatınızı iyi planlayın. Planlarınızı haftalık yapın ve boş zaman bırakmayın. Boş zaman sizin en büyük düşmanınızdır.

Tedaviye sık, uzun ve düzenli devam gerekir. Kısa süreli tedavide başarı şansı çok düşüktür. Ne kadar sık tedaviye gelirseniz, bırakma şansınız o kadar artar. Tüm araştırmalar bu yöndedir.

Tedaviye ailenin katılımı başarıyı artırır. Ailenizin tedaviye katılması için onları cesaretlendirin ve yönlendirin.

Tek başına ilaç tedavisi yeterli değildir. Terapi sürecine başlanmalıdır. İlaç tedavisi ve arınma sadece bir başlangıçtır. Kişinin sadece maddeyi bırakmaya istekli olması yeterli değildir. Bağımlılık tedavisinde esas olan kişinin yaşamını ve kendisini tümüyle değiştirmeye karar vermesidir. Kişi sadece alkolü bırakarak tedaviyi başaramaz. Çünkü bağımlılık bir bütündür. Kişinin bütün yaşamı içine girmiştir.

Ayrıca bkz:

Alkolü kesince neler olabilir? Öğrenmek için tıklayın...